Φτερνιζόμαστε, τρέχει και μπουκώνει η μύτη μας, βήχουμε... Έχουμε κρυολόγημα ή αλλεργία;
  Συχνό ερώτημα που μας απασχολεί κυρίως τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες που οι ιώσεις του αναπνευστικού βρίσκονται σε έξαρση. Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και οι αλλεργίες έχουν πολλά κοινά συμπτώματα αλλά προκαλούνται από διαφορετικά αίτια και χρειάζονται διαφορετική αντιμετώπιση.

Η πεποίθηση μάλιστα ότι οι αλλεργίες αυξάνονται την άνοιξη ενώ τον χειμώνα δεν υπάρχουν δεν ισχύει. Τους χειμερινούς μήνες υπάρχουν αλλεργιογόνα στην ατμόσφαιρα όπως τα ακάρεα, οι μύκητες και τα επιθήλια οικόσιτων ζώων. Επίσης, οι γύρεις του κυπαρισσιού θα εμφανιστούν τέλος Ιανουαρίου ενώ πολλές χρονιές οι γύρεις της παριετάρια (περδικάκι) θα εμφανιστούν από Φεβρουάριο ή θα εμφανίσουν δεύτερη γυρεοφορία από Σεπτέμβριο.

Εκτός όμως από τους ασθενείς οι οποίοι είναι ευαισθητοποιημένοι σε αυτά τα αλλεργιογόνα και οι υπόλοιποι ασθενείς που είναι ευαισθητοποιημένοι σε αλλεργιογόνα της άνοιξης ή του καλοκαιριού, το χειμώνα περνάνε πιο δύσκολα με τις ιώσεις, αφού το ανοσοποιητικό τους συμπεριφέρεται με λίγο διαφορετικό τρόπο.

Λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως το κοινό κρυολόγημα, η εποχική γρίππη, η νόσος Covid-19 είναι ιώσεις. Οφείλονται οπότε στον κατά περίπτωση ιό που εισβάλλει στο σώμα μας και ο οργανισμός μας αντιδρά  ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα, δηλαδή την άμυνά μας εναντίον βλαβερών παραγόντων. Το αποτέλεσμα της επίθεσης που εξαπολύει ο οργανισμός μας για να εξαλειφθεί ο εισβολέας ιός προκαλεί συμπτώματα όπως ρινική καταρροή, ρινική συμφόρηση, φτερνίσματα, βήχα κ.λπ. Οι ιώσεις του αναπνευστικού είναι μεταδοτικές μέσω των σταγονιδίων που διασπείρονται στον αέρα ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται. Επιπλέον μπορούν να μεταδοθούν με το άγγιγμα του προσώπου (μάτια, μύτη, στόμα) μετά την μόλυνση των χεριών (π.χ. με χειραψία) ή με την επαφή με αντικείμενα (π.χ. χαρτομάντιλα, ποτήρια) που φέρουν μολυσμένες εκκρίσεις.

Η αλλεργία είναι μία κατάσταση υπερευαισθησίας του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε παράγοντες αβλαβείς, όπως οι γύρεις των φυτών, οι τροφές, η σκόνη κ.λπ. Στο αλλεργικό άτομο, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει λανθασμένα ως εισβολέα έναν αθώο παράγοντα και εξαπολύει επίθεση για να τον καταστρέψει εκλύοντας ουσίες, όπως η ισταμίνη, οπότε εκδηλώνονται τα αλλεργικά συμπτώματα, δηλαδή φτερνίσματα, καταρροή, φαγούρα στη μύτη, στον ουρανίσκο, στο λαιμό στα μάτια, ρινική συμφόρηση (βουλωμένη μύτη), βήχας. Η αλλεργία δεν είναι σε καμία περίπτωση μεταδοτική.

Παρότι πολλά συμπτώματα είναι κοινά, τόσο στις αναπνευστικές ιώσεις όσο και στην αλλεργία, όπως καταρροή και μπούκωμα, υπάρχουν διαφορές που χαρακτηρίζουν κάθε περίπτωση:

    • Τα συμπτώματα της αλλεργίας είναι συνεχή και διαρκούν όσο εκτιθέμεθα στο υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Ένα κρυολόγημα έχει συμπτώματα, που στην αρχή είναι έντονα και στη συνέχεια υποχωρούν, για να εξαφανιστούν μόλις ολοκληρωθεί ο κύκλος της ίωσης.
    • Στο κρυολόγημα έχουμε τυπικά πονόλαιμο, πόνους στους μύες ή/και τις αρθρώσεις και ίσως πυρετό. Στην αλλεργία δεν έχουμε ποτέ μυαλγίες, αρθραλγίες και πυρετό.
    • Στην αλλεργία συνήθως έχουμε φαγούρα στον ουρανίσκο, τον φάρυγγα και τα αυτιά, αλλά όχι στο κρυολόγημα.
    • Στο κρυολόγημα μπορεί να έχουμε φτερνίσματα αλλά στην αλλεργία συνήθως έχουμε πολλαπλά και αλλεπάλληλα φτερνίσματα.
    • Στην αλλεργία συνήθως έχουμε οφθαλμικά συμπτώματα δακρύρροια, φαγούρα, ενώ στο κρυολόγημα συνήθως δεν συμμετέχουν συμπτώματα στα μάτια.

Η νέα παγκόσμια πανδημία, η νόσος Covid-19 οφείλεται σε ένα νέο στέλεχος κορονοϊού, τον SARS-Cov-2 και μοιράζεται πολλά κοινά συμπτώματα με τις αλλεργίες. Ο παρακάτω πίνακας βοηθά στην σύγκριση των συμπτωμάτων τους ώστε να τα διαχωρίζουμε.

Η θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού συνήθως περιλαμβάνει ανάπαυση, αναλγητικά, αντιπυρετικά, αποσυμφορητικά και αντιβιοτικά κατά περίπτωση.

Η θεραπεία των αλλεργιών περιλαμβάνει την αποφυγή της έκθεσης στα υπεύθυνα αλλεργιογόνα,  τη φαρμακευτική αγωγή, όπως αντιισταμινικά και ρινικά σπρέι που απαλλάσσουν από τα συμπτώματα, και την ανοσοθεραπεία που αποτελεί την αιτιολογική θεραπεία των αλλεργιών.

Η καλύτερη ιατρική προσέγγιση βέβαια είναι η πρόληψη. Ο αλλεργικός ασθενής πρέπει να γνωρίζει τις ευαισθητοποιήσεις του, άρα πρέπει να ελεγχθεί με αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες, τα γνωστά αλλεργικά τεστ. Αλλεργικά τεστ γίνονται σε όλες τις ηλικίες, είναι ανώδυνα και αξιόπιστα.